NGHĨA CỦA TỪ "XUẤT GIA"

Trích Kinh Đại Bổn

Số 14, Trường Bộ 1

---

 “51. Này các Tỷ-kheo, Hoàng tử Vipassī trên đường đi đến ngự uyển thấy một vị xuất gia, đầu trọc, đắp áo cà-sa. Thấy vậy, Hoàng tử hỏi người đánh xe:

- "Này khanh, người này đã làm gì, mà đầu người ấy lại khác đầu của những người khác, và áo của người ấy cũng khác áo của những người khác?"

- "Tâu Hoàng tử, người ấy được gọi là người xuất gia!"

- "Này khanh, sao người ấy được gọi là người xuất gia?"

- "Tâu Hoàng tử, xuất gia nghĩa là khéo tu phạm hạnh, khéo tu tịnh hạnh, khéo hành thiện nghiệp, khéo hành công đức nghiệp, khéo giữ không hại chúng sanh, khéo có lòng từ đối với chúng sanh!"

- "Này khanh, hãy đánh xe đến gần vị xuất gia".

- "Thưa vâng, Hoàng tử".

{ Thừa tự Pháp trích lục

Một người đánh xe cho Bồ-tát Vipassī còn biết xuất gia là như vậy. Các Tăng Ni ngày nay phải luôn ghi nhớ và thực hành theo truyền thống “khéo tu phạm hạnh, khéo tu tịnh hạnh, khéo hành thiện nghiệp, khéo hành công đức nghiệp, khéo giữ không hại chúng sanh, khéo có lòng từ đối với chúng sanh”.

Còn dưới đây là định nghĩa vị “Tỳ-kheo” theo chánh Luật Patimokkha

] Luật Trích Lục, Phân Tích Giới Tỳ Kheo, Chương Pārājika Thứ Nhất

“[26] Tỳ-khưu: “Vị đi khất thực” là Tỳ-khưu. “Vị chấp nhận việc đi khất thực” là Tỳ-khưu. “Vị mặc y đã được cắt rời” là Tỳ-khưu. Là Tỳ-khưu do sự thừa nhận. Là Tỳ-khưu do tự mình xác nhận. Là Tỳ-khưu khi được (Đức Phật) nói rằng: “Này Tỳ-khưu, hãy đi đến (ehi bhikkhu).” “Vị đã tu lên bậc trên bằng Tam Quy” là Tỳ-khưu. “Vị hiền thiện” là Tỳ-khưu. “Vị có thực chất” là Tỳ-khưu. “Vị thánh hữu học” là Tỳ-khưu. “Vị thánh vô học” là Tỳ-khưu. “Vị đã được tu lên bậc trên với hội chúng hợp nhất bằng hành sự có lời thông báo đến lần thứ tư, không sai sót, đáng được duy trì” là Tỳ-khưu. Ở đây, vị Tỳ-khưu đã được tu lên bậc trên với hội chúng hợp nhất, bằng hành sự có lời thông báo đến lần thứ tư, không sai sót, đáng được duy trì, vị này là “vị Tỳ-khưu” được đề cập trong ý nghĩa này.” (Theo bản dịch của TK Nguyệt Thiên)

{ Thừa tự Luật trích lục

Một Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni ngày nay hãy tự xét mình bằng những tính chất thông thường nhất của người tu sĩ đệ tử Phật.

Mình có là vị đi khất thực không hay ngồi yên trong chùa khất tiền, khất bạc?

Mình có chấp nhận việc đi khất thực không hay như một Hòa thượng xem khất thực là “đạo của những kẻ ăn mày” và còn nỗ lực vận động cấm hình thức khất thực truyền thống?

Mình có là “Vị mặc y đã được cắt rời” không hay áo mão cân đai như vua chúa trong cung đình? Có là “Vị hiền thiện” không? Có là “Vị có thực chất” không? …

Bấy nhiêu tự xét cũng thấy ra nhiều điều. Còn các tính chất khác mỗi người hãy tự thẩm định

THỪA TỰ ĐẠO

_________________

Trích lục kinh theo bản dịch của HT Minh Châu