PHÁP HỌC HAY PHÁP HÀNH

Sau buổi hành thiền, Thiên Nữ đến bên Thiên Nam đàm đạo:

_ Thưa ngài, tôi thấy học trò dưới trần chúng còn biết học phải đi đôi với hành.

_ Đúng vậy! Học mà không hành như con mọt sách. Hành mà không học như trâu to kéo cày.

_ Nhưng tại sao có luận sư chú giải rằng đức Phật phân chia pháp học là học, pháp hành chỉ có hành?

_ Đức Phật nào phân chia như thế? Suốt trong kinh tạng Pali có chỗ nào dạy nhảm nhí kiểu đó? Điều vô lý ấy chỉ có trong chú giải Pháp cú của ông Phật Âm Buddhagosha mà thôi (*). Đạo hữu nên nhớ ông ta vốn là một Bà-la-môn sống sau Phật hàng ngàn năm và khét tiếng chống các phái ly giáo khỏi đạo Bà-la-môn.

_ Vậy tại sao người đời sau cứ tin tưởng một chiều vào ông ta?

_ Vì học nhưng không hành, hoặc hành nhưng không học chứ sao. Và cũng vì học không đúng nên thực hành sai, thực hành sai vì học tầm bậy chứ còn gì nữa. Đạo hữu không tin tôi, cứ thử lấy chánh kinh Nikaya ra hỏi họ, nhiều vị ú ớ liền.

_ Hỏi gì?

_ Hỏi rằng: Trong kinh Nikaya và luật Patimokkha có bao nhiêu lần Đức Phật nhắc nhở học phải đi đôi với hành?

_ Chắc là nhiều lần?

_ Không phải nhiều, mà là... rất nhiều lần!

_ Đúng là mạt pháp, lìa kinh nói là ma nói thật!

THIÊN NHIÊN

----------------------------------(*) Chú giải kinh Pháp cú tập 1, tác giả Phật Âm, dịch giả Pháp Minh, Thành hội Phật Giáo TPHCM - 1997, trang 13.

³³³

Kinh “Mahàcunda”, số 46, Tăng Chi 6 Pháp

"1. Như vậy tôi nghe: Một thời, Tôn giả Mahàcunda trú ở Cetì, tại Sahajàti. Tại đấy, Tôn giả Mahàcunda gọi các Tỷ-kheo:

- Này các Hiền giả Tỷ-kheo!

- Thưa Hiền giả!

Các Tỷ-kheo ấy vâng đáp Tôn giả Mahàcunda. Tôn giả Mahàcunda nói như sau:

2. - Ở đây, này chư Hiền, một số Tỷ-kheo chuyên tâm về Pháp không ưa thích các Tỷ-kheo tu Thiền, nói như sau: "Các người này nói: 'Chúng tôi tu Thiền, chúng tôi tu Thiền'. Họ tu Thiền, họ hành Thiền. Những người này Thiền cái gì? Những người này Thiền có lợi ích gì? Những người này Thiền như thế nào? '".

Ở đây, các Tỷ-kheo chuyên tâm về Pháp không hoan hỷ, và các Tỷ-kheo tu Thiền cũng không hoan hỷ; hành động như vậy không đưa lại hạnh phúc cho nhiều người, an lạc cho nhiều người, không đưa lại lợi ích, hạnh phúc, an lạc cho chư Thiên và loài Người.

3. Ở đây, này chư Hiền, một số Tỷ-kheo tu Thiền không ưa thích các Tỷ-kheo chuyên tâm về Pháp, nói như sau: "Các người này nói: 'Chúng tôi chuyên tâm về Pháp, chúng tôi chuyên tâm về Pháp". Họ tháo động, kiêu căng, dao động, lắm mồm, lắm miệng, lắm lời, thất niệm, không tỉnh giác, không định tĩnh, tâm tán loạn, các căn thả lỏng. Những người này chuyên tâm về Pháp cái gì? Những người này chuyên tâm về Pháp có lợi ích gì? Những người này chuyên tâm về Pháp như thế nào? '".

Ở đây, các Tỷ-kheo tu Thiền không có hoan hỷ, và các Tỷ-kheo chuyên tu về Pháp cũng không hoan hỷ; hành động như vậy không đưa lại hạnh phúc cho nhiều người, an lạc cho nhiều người, không đưa lại lợi ích, hạnh phúc, an lạc cho chư Thiên và loài Người.

4. Nhưng ở đây, này chư Hiền, có những Tỷ-kheo chuyên tâm về Pháp, chỉ tán thán các Tỷ-kheo chuyên tâm về Pháp, không tán thán các Tỷ-kheo tu Thiền. Và ở đây, các Tỷ-kheo chuyên tâm về Pháp không được hoan hỷ; các Tỷ-kheo tu Thiền không được hoan hỷ. Hành động như vậy không đưa lại hạnh phúc cho nhiều người, an lạc cho nhiều người, không đưa lại lợi ích, hạnh phúc, an lạc cho chư Thiên và loài Người.

5. Nhưng ở đây, này chư Hiền, có những Tỷ-kheo tu Thiền chỉ tán thán các Tỷ-kheo tu Thiền, không tán thán các Tỷ-kheo chuyên tâm về Pháp. Và ở đây, các Tỷ-kheo tu Thiền không được hoan hỷ; các Tỷ-kheo chuyên tâm về Pháp không được hoan hỷ. Sở hành như vậy không đưa lại hạnh phúc cho nhiều nguời, an lạc cho nhiều người, không đưa lại lợi ích, hạnh phúc, an lạc cho chư Thiên và loài người.

6. Do vậy, này chư Hiền, cần phải học tập như sau:

"Chúng ta là những người chuyên tâm về Pháp, chúng ta sẽ tán thán các Tỷ-kheo tu Thiền". Này chư Hiền, chư Hiền cần phải học tập như vậy. Vì cớ sao? Thật vậy, này chư Hiền, các người vi diệu ấy khó tìm được ở đời, những người cảm giác bất tử giới với thân và an trú.

7. Do vậy, này chư Hiền, cần phải học tập như sau:

"Chúng ta là những người tu Thiền, chúng ta sẽ tán thán các Tỷ-kheo chuyên tâm về Pháp". Này chư Hiền, chư Hiền cần phải học tập như vậy. Vì cớ sao? Thật vậy, này chư Hiền, các người vi diệu ấy khó tìm được ở đời, những người với trí tuệ thể nhập và thấy con đường thâm sâu hướng dẫn đến đích"

HT THÍCH MINH CHÂU dịch Việt